De mythe van de groene vingers

Als ik mensen vertel dat ik tuinontwerper ben, krijg ik vaak de vraag: “dan heb je zeker wel groene vingers”. Uhm. Nou nee! Ik heb helemaal geen groene vingers. Sterker nog, ik heb het idee dat mensen met groene vingers helemaal niet bestaan. Heb jij ze weleens gezien dan, mensen die letterlijk groene vingers hebben? Nee toch? Nagels met rouwranden. Dat wel. Maar groene vingers? Nee, die bestaan niet!

Er wordt vaak onnodig moeilijk gedaan over groen. En als een tuin er goed uitziet en de planten er gezond bij staan, dan heeft de tuineigenaar vast groene vingers (of een leger aan tuinmannen met groene vingers). Hoe kan het anders allemaal zo florissant bij staan.

Ik ga daar in de komende serie een boekje over open doen. Dat planten goed groeien heeft namelijk niets te maken met groene vingers, maar alles met de juiste plant op de juiste plaats. Mensen met een mooie tuin hebben dus geen groene vingers. Ze hebben iets heel anders: ze hebben een groen brein. Ze kunnen zich verplaatsen in planten en dat wat ze nodig hebben.
Dat kan jij ook, want er zijn een aantal zaken waaraan je kan zien op welke plek een plant zich thuisvoelt. Als je dat eenmaal doorhebt, krijg jij ook een groen brein en kan je zonder groene vingers toch een mooie tuin maken.

Deel 1: de grond is de basis. Hoe weet ik welke grondsoort ik heb?
Deel 2: de grond is de basis. Hoe verbeter ik mijn grond?
Deel 3: de grond is de basis. Composteren dus, maar hoe maak ik compost? 
Deel 4: zon of schaduw? zoek het uit.

 

Nu op zijn mooist : Sanguisorba obtusa

Sanguisorba obtusa

De sanguisorba obtusa is lid van de grote familie van de Pimpernellen. Het is in deze tijd van het jaar een van mijn favorieten. Zou dat zijn omdat hij altijd rond mijn verjaardag (eind juni) begint te bloeien? In ieder geval: het is een mooie plant. Het blad, geveerd en frisgroen en de bloem, een lange fuzzy roze pluim.

De sanguisorba obtusa is niet veeleisend. Hij wil een plek in de zon en een matig vochtige grond die goed vochtdoorlatend is. Heeft hij het naar zijn zin, dan is het een langlevende vaste plant die bloeit van eind juni tot in september. De hoogte is ca. 70 cm.

 

Slakbestendige hosta’s

Geen Hosta zonder slakken (behalve als een egel jouw tuin bezoekt). Toch zijn er soorten die beter tegen slakken kunnen dan anderen. Hieronder een aantal Hosta’s die als redelijk slakbestendig bekend staan.

• Paradise Joyce (40 cm, centrum eerst blauw, later geel en dan wit met blauw groene rand)
• Devon Green (40 cm, intens glanzend donkergroen blad)
• El Nino (40 cm, intens blauw blad met een witte rand)
• First Frost (40 cm, hartvormig blauw blad met een gele, later crème rand)
• Canadian blue (40 cm, intens blauw hartvormig blad)
• Halcyon (50 cm, intens blauw hartvormig blad)
• June (50 cm, geel centrum met een blauw groene rand)
• Big Daddy (90 cm, rond gecupt en gebobbeld blauw blad)
• Sum and Substance (100 cm, extreem groot geel groen blad, in de zon zeer geel)

Wil je op pad om Hosta’s te kopen, en heb je dit lijstje even niet bij de hand (of zie je gewoon andere mooie soorten); dan is er een vuistregel die je kunt onthouden. Die vuistregel is: hoe blauwer het blad, hoe minder de slakken er van houden. Ook dikkere bladeren worden minder gewaardeerd door slakken. Let daar dus op bij de aanschaf van nieuwe Hosta’s.

De hostakwekerij is een boeiende wereld waar veel in gebeurt. Jaarlijks komen er allerlei nieuwe variëteiten op de markt. Kwekers letten daarbij steeds meer op de slakbestendigheid van hun hosta’s. Goed nieuws dus als je Hosta’s zonder slakken wilt, en nog geen egel in je tuin hebt.

Een natuurlijke tuin helpt als het gaat om het bestrijden en voorkomen van ziekten en plagen in je tuin. Wil je een ontwerp van zo’n natuurlijke tuin? Neem dan contact met mij op.

Hosta, Astrantia, Geitenbaard

OLYMPUS DIGITAL CAMERA

Nu op zijn mooist: Euphorbia, ofwel Wolfsmelk

Ik geef het grif toe. Ik heb een zwak voor de Euphorbia. En dan met name voor de Euphorbia characias subsp. wulfenii (of wat simpeler: de Wolfsmelk). En nu (in april) is hij op zijn mooist.

Het begint al met de naam: Euphorbia. Die naam heeft iets in zich van euforie. En euforisch kan je wel worden als die zinderende groengele kleur je toe straalt.
Er zijn ook andere verklaringen voor de naamgeving. Hij zou afkomstig zijn van de Griekse geneesheer Euphorbos die rond het jaar nul experimenteerde met het witte melksap dat de plant uitscheidt. Een andere verklaring is dat Euphorbia is samengesteld uit eu (goed) en pherboo (voeden), omdat het melksap werd gebruikt om teringlijders te genezen. Ik vind mijn verklaring (hoewel historisch misschien niet correct) toch leuker.

Het sap is overigens giftig en irriterend voor de huid. De Euphorbia pak je dus het liefst met handschoenen aan.

In mijn straat is het begonnen met één Euphorbia in mijn eigen geveltuin (waar hij heel mooi combineert met de lavendel die ernaast staat), maar nu na enkele jaren staat de straat er vol mee.

De Euphorbia wil graag veel zon en een doorlatende bodem waar het water snel wegloopt. Ideaal dus in een geveltuin op het zuiden. De Wolfsmelk zaait zich gemakkelijk uit en kan zich ook tussen voegen van tegels vestigen. Maar je haalt hem net zo gemakkelijk weer weg waar je hem niet wilt hebben. Dat levert dus geen problemen op.

Nog een laatste weetje: De familie van de Euphorbia is heel groot en kent wel 2000 soorten. Ook de kerstster, die rond Kerst in de huiskamer staat, hoort bij deze familie.

 

Plukken uit de border

In juli zijn mijn borders op de volkstuin op zijn hoogtepunt en kan ik altijd wel een flinke bos bloemen mee naar huis nemen. Ik hoef me niet in te houden zal ik maar zeggen. Vrij van bestrijdingsmiddelen en altijd bijzonder kleurrijk zoals je op bovenstaande oogstfoto ziet.

Ik kweek wel wat eenjarigen voor de pluk. Pronkerwten natuurlijk, Zinnia’s en Oost Indische kers. Maar het fijnste vind ik het toch om uit mijn vaste plantenborders te kunnen plukken. Daar lijkt de voorraad echt onuitputtelijk, bovendien heb je er geen extra werk aan. En daar houd ik van. Planten die meerdere doelen dienen zonder dat het je extra tijd kost. Want ook bij mij is tijd kostbaar.

Maar wat zijn nu geschikte plukbloemen die jaar na jaar terugkomen, het goed houden op de vaas en die zo rijk bloeien dat een bloem meer of minder niet opvalt.

Ik geef wat suggesties:

• Persicaria (diverse soorten). Mooie roze tot donkerrode aren, afhankelijk van de soort kan hij enigszins woekeren. Een  bijzondere bladkleur en witte bloempjes heeft de Persicaria ‘red dragon’.
• Solidago (guldenroede). Gele bloemen. Let op kan wat gaan woekeren.
• Alchemilla Mollis (vrouwenmantel). Mooi blad en lichtgroene bloempjes
• Eupatorium (leverkruid of koninginnenkruid). Groeit op een vochtige bodem en is ook een inheemse plant.
• Sedum spectabile (vetkruid, diverse soorten). Mooie schermbloem.
• Rudbeckia (zonnehoed, diverse soorten). Diverse tinten geel.
• Verbena bonariensis (IJzerhard). Rechtopstaande stelen met daarop een paars bloemetje.
• Geraniums (diverse soorten). Een bodembedekker in diverse kleuren van wit, tot roze naar blauw.
• Delphinium (ridderspoor).
• Salvia (diverse soorten).
• Lychnus (brandende liefde). De naam zegt het al: een plant met knal rozerode bloempjes.
• Veronicastrum (ereprijs). Lange aren in wit, roze, lila.
• Lythrum salicaria (kattestaart). Roze, paarse rechtopstaande bloemstengels.

 

Zoals je ziet als je de beplanting goed kiest kan je volop plukken uit je border. Ik combineer dat dan  nog graag met wat planten uit de moestuin. Aspergeblad bijvoorbeeld, boomspinazie of rode tuinmelde. De bloemenwinkel heeft in de zomermaanden een slechte klant aan mij.

 

Bespiegelingen in juli

 

Juli een heerlijke maand in de tuin om …

borderbloemen te plukken.

In juli zijn mijn borders op de volkstuin op zijn hoogtepunt en kan ik altijd wel een flinke bos bloemen mee naar huis nemen. Ik hoef me niet in te houden zal ik maar zeggen. Vrij van bestrijdingsmiddelen en altijd bijzonder kleurrijk zoals je op bovenstaande oogstfoto ziet.

Ik kweek wel wat eenjarigen voor de pluk. Pronkerwten natuurlijk Zinnia’s en Oost Indische kers. Maar het fijnste vind ik het toch om uit mijn vaste plantenborders te kunnen plukken. Daar lijkt de voorraad echt onuitputtelijk, bovendien heb je er geen extra werk aan. En daar houd ik van. Planten die meerdere doelen dienen zonder dat het je extra tijd kost. Want ook bij mij is tijd kostbaar.

Maar wat zijn nu geschikte plukbloemen die jaar na jaar terugkomen, het goed houden op de vaas en die zo rijk bloeien dat een bloem meer of minder niet opvalt.

Ik geef wat suggesties:

• Persicaria (diverse soorten). Mooie roze tot donkerrode aren, afhankelijk van de soort kan hij enigszins woekeren. Een  bijzondere bladkleur en witte bloempjes heeft de Persicaria ‘red dragon’.
• Solidago (guldenroede). Gele bloemen. Let op kan wat gaan woekeren.
• Alchemilla Mollis (vrouwenmantel). Mooi blad en lichtgroene bloempjes
• Eupatorium (leverkruid of koninginnenkruid). Groeit op een vochtige bodem en is ook een inheemse plant.
• Sedum spectabile (vetkruid, diverse soorten). Mooie schermbloem.
• Rudbeckia (zonnehoed, diverse soorten). Diverse tinten geel.
• Verbena bonariensis (IJzerhard). Rechtopstaande stelen met daarop een paars bloemetje.
• Geraniums (diverse soorten). Een bodembedekker in diverse kleuren van wit, tot roze naar blauw.
• Delphinium (ridderspoor).
• Salvia (diverse soorten).
• Lychnus (brandende liefde). De naam zegt het al: een plant met knal rozerode bloempjes.
• Veronicastrum (ereprijs). Lange aren in wit, roze, lila.
• Lythrum salicaria (kattestaart). Roze, paarse rechtopstaande bloemstengels.

Zoals je ziet als je de beplanting goed kiest kan je volop plukken uit je border. Ik combineer dat dan  nog graag met wat planten uit de moestuin. Aspergeblad bijvoorbeeld, boomspinazie of rode tuinmelde. De bloemenwinkel heeft in de zomermaanden een slechte klant aan mij.

Bespiegelingen in april

Euphorbia met ontluikende rozenblaadjes

April een heerlijke maand in de tuin om …

blikvangers te planten.

In april staat er in je tuin waarschijnlijk nog niet zoveel in bloei als in de zomermaanden. De bollen doen hun best natuurlijk en de appelbloesem begint te komen. Dit is de opmaat voor een heerlijke zomer.
Meer nog dan naar die bollen en bloesem, kijk ik elk jaar uit naar de bloei van de Euphorbia characias Wulfenii (ofwel de wolfsmelk). Het limegroen vrolijkt zelfs een sombere dag op.
Hij staat bij mij in de geveltuin en regelmatig staan mensen stil om vol verwondering naar deze plant te kijken. En als ik zelf uit het raam kijk word ik ook helemaal blij. Een echte blikvanger dus.
Heb je nog niet zo’n blikvanger in je tuin? Overweeg dan eens deze Wolfsmelk. Hij houdt van een zonnige, maar vooral droge plek. Kan je die bieden dan zou ik het zeker niet laten hem te planten.

Planten voor vochtige schaduw

Viola labradorica

In de vorige post had ik het over schaduwplanten die van droge grond houden. Heb je nu een schaduwrijke vochtige plaats in de tuin, dan is er ook genoeg te kiezen. Hieronder wat voorbeelden van planten die van schaduw en van natte voeten houden.

Planten voor droge schaduw

Euphorbia amygdaloides var. Robbiae

De ene schaduwplant is de andere niet. Je hebt schaduwplanten die van vochtige grond houden. Deze komen van oorsprong veelal uit vochtige bossen op venige grond of zelfs uit moerasbossen. De andere categorie zijn de schaduwplanten die niet zo’n grote vochtbehoefte hebben en die het goed doen in droge schaduw.

Droge schaduw in de tuin vind je bijvoorbeeld onder bomen of struiken. Grond die doorworteld is, en waar zeker in de zomer weinig regenwater de grond raakt.
Iets verbeteren kan je die grond wel door er een flinke laag goede tuingrond of compost op te verspreiden. Maar een ideale standplaats wordt het nooit.

Gelukkig zijn er best wel wat planten die tegen deze omstandigheden bestand zijn. Hieronder vind je wat voorbeelden.

Plant	bloeitijd	bijzonderheden
Acanthus mollis	mei – juli	Mooie solitaire plant met groot blad.
Cyclamen coum	december-maart	Cyclamen coum is minder sterk dan de C. hederifolium, maar doordat hij op een ander moment bloeit zeker nuttig in de tuin.
Cyclamen hederifolium	oktober – december	Wanneer er vrijwel niets meer bloeit steelt deze tuincyclaam de show.
Epimedium (Elfenbloem)	april	E. perralderianum, E. pinnatum colchicum, E. x perralchicum zijn groenblijvend
Euphorbia amygdaloides var. Robbiae (Amandelwolfsmelk) of E. ‘Purpurea’	maart – mei	Snoeien na de bloei. Wees daarbij voorzichtig met het melksap van de Wolfsmelk, dat irriteert de huid.
Geranium macrorrhizum (ooievaarsbek)	mei – juni	Goede bodembedekker, niet wintergroen.
Iris foetidissima (stinkende Lis)	mei-juni	De bloei is niet heel bijzonder, maar de bessen in het najaar maken dit goed.
Lamiastrum galeobdolon (gele dovenetel)	mei – juni	Goede bodembedekker die wel ruimte nodig heeft.
Meconopsis cambrica (schijnpapaver)	mei – juli	Met oranje en gele bloemen, voor kleur in de schaduw.
Pachysandra terminalis	maart – april	Wintergroene bodembedekker.
Polypodium vulgare (gewone Eikvaren)	–	Wintergroene bodembedekkende varen.
Vinca minor en V. Major (kleine en grote Maagdenpalm)	februari – mei	Wintergroene bodembedekker. V. major is minder winterhard dan V. minor.

 

Schoonheid in de schaduw : Epimedium

De Epimedium met de onuitsprekelijk naam: perralchicum ‘Frohnleiten’. Noem hem maar gewoon Elfenbloem. Dat klinkt toch wat poëtischer.
Het is geen lastige plant. Ook in droge schaduw groeit de Elfenbloem goed. Wintergroen, bodembedekkend en in het voorjaar trosjes elfachtige lichtgele bloemetjes. Hij neemt wel de ruimte. Dat kan je zien als een nadeel, maar geef je hem de ruimte, dan heb je er geen omkijken naar.